مواد مغذی و مکملهای خوراکی، مفید یا مضر؟
به مبحث مکمل های خوراکی رسیده ایم. فروشگاه ها، داروخانه ها، کتابها و مجلات همه ما را به مصرف این مواد ترغیب میکنند. در همه جا مطالب ضد و نقیضی در مورد تأثیرات معجزه آسایی که بر روی بسته بندی این مواد در خصوص زیبایی، ضد پیری و خوش اندامی نوشته شده است، میشنویم و میخوانیم اما با وجود همه تناقضاتی که خود شاهد آن هستیم، این وعده ها را باور میکنیم.
در سال ۲۰۰۸ میلادی، ۲۸ هزار مکمل خوراکی متفاوت در بازار فرانسه عرضه شد. در سال گذشته میلادی، تقریباً از هر ۵ بزرگسال یک نفر و از هر ۱۰ کودک یک تن، حتی برای یک بار از این مکمل ها استفاده کرده اند.
در میان این بسته بندی های متنوع و اطلاعات مندرج بر هر یک از آنها چگونه میتوان واقعیت را یافت؟ چگونه میتوان مطمئن بود که این مواد در جهت سلامت ما مؤثرند و حاوی ترکیباتی سمی و زیانبار برای بدن ما نیستد؟
من به شما کمک میکنم مکمل هایی را انتخاب کنید که اگر به سرطان مبتلائید و یا پیش از این مبتلا بودهاید بتوانند در مبارزه با بیماری به شما کمک کنند و یا اگر به این بیماری مبتلا نیستید در پیشگیری از آن به شما یاری رساند. من بعنوان یک سرطان شناس با ارائه اطلاعاتم به شما آموزش میدهم تا بتوانید محصولات مفید و بدون خطر را شناسایی کنید.
اگر این مبحث تنها یک نکته آموزشی داشته باشد، آن است که مکملهای خوراکی حتی اگر به شما کمک کنند که با وجود ابتلا به برخی از بیماریها همچون سرطان، بهتر و راحتتر زندگی کنید، دارو نیستند.
جدول شماره (۱)
تفاوت میان دارو و مکمل خوراکی
دارو | مکمل خوراکی |
برای درمان بیماری | برای خوب زیستن، بهتر زیستن و زیبایی |
برای فرد بیمار | برای فردی که میخواهد سلامت بماند |
بر پایه نسخه پزشکی | برپایه انتخاب فردی و بهبود شیوه زندگی |
خواص درمانی | خواص تغذیهای و فیزیولوژیکی |
مکمل ها با هر ترکیبی و در هر مقدرای نم یتوانند یک بیماری را درمان کنند. پس برای درمان بیماری خود به آنها دل خوش نکنید.
یک مکمل خوراکی برای بهبود زندگی مردم و حفظ سلامت آنها تولید میشود، پس این اهداف میتواند پیشگیری از ابتلا به سرطان را نیز شامل شود؛ اما نمیتواند بیماری را درمان کند بویژه بیماری سخت و پیچیده ای چون سرطان را. به این ترتیب همه مکمل هایی را که ادعای درمان سرطان دارند، رها کنید. همانطور که در ادامه خواهید دید، مکمل ها قبل و بعد از ابتلا به سرطان و یا در طول ابتلا به این بیماری و حین درمان آن میتوانند به افراد کمک کنند.
مکمل های مفید برای افرادی که به سرطان مبتلا بوده اند
به دلیل اهمیت این مطلب، تصمیم دارم نخست به مکمل هایی بپردازم که در طول زمان ابتلا به سرطان و پس از آن حائز اهمیت هستند و جنبه پیشگیرانه ندارند.
بطور تجربی میدانیم که افراد مبتلا به سرطان هم به دلیل بیماری و نیز در نتیجه عوارض درمان، جراحی و یا شیمی درمانی در شرایطی قرار میگیرند که دچار استرس، افسردگی، بی اشتهایی و خستگی میشوند. با در نظر گرفتن این شرایط و با توجه به جدول بعدی این افراد به مکمل هایی خوراکی چون، جینسینگ، شاه انگبین، قرص مخمر آبجو، پودر ماکا، جوانه گندم، گیاه “کامو کامو” که ۳۰ برابر پرتقال ویتامین سی دارد، زینک و منیزیم، نیاز دارند. این مکملها از لحاظ فیزیکی و نیز روحی به بدن رنجور بیمار کمک میکند. در حقیقت، به آنان این احساس را القا میکند که میتوانند با بیماری خود مقابله کنند.
به بیماران توصیه میکنیم که در پایان دوره شیمی درمانی برای رویش مجدد موها از مکملهایی با پایه مخمر آبجو، ویتامین ب۱ و ب۶، استفاده کنند.
همچنین برای مقابله با افزایش وزنی که بیماران در طول درمان سرطان سینه، با آن مواجه میشوند میتوان از مکملهایی با پایه چای سبز، کافئین و گیاهان مدر قوی مانند اسپیره و فراکسنوس استفاده کرد.
جدول شماره (۲)
مکملهای خوراکی مفید در طول ابتلا به سرطان و پس از آن
علائم | پیشنهاد ما |
استرس، خستگی و افسردگی | جینسینگ – شاه انگبین – قرص مخمر آبجو – پودر ماکا – جوانه گندم – زینک منیزیوم |
مناسب برای رشد مجدد موها | قرص مخمر آبجو ویتامین ب۱ و ب۶ |
کم کردن وزن | چای سبز – کافئین اسپیره – فراکسنوس |
البته باید برای مصرف این مکمل ها محتاط باشید و همواره با پزشک خود مشورت کنید چرا که مکملها ترکیبی از مواد گوناکون هستند که ممکن است با داروهای تجویز شده برای بیماران واکنش داده و از میزان اثرگذاری داروها بکاهد. تأثیر نامطلوب دیگری که این مکمل ها میتوانند ایجاد کنند، کاهش سرعت انعقاد خون است. این مسئله زمانی که قرار است بیمار تحت عمل جراحی قرار گیرد، بسیار خطرناک خواهد بود. بعلاوه، برخی از مکملها حاوی پلی فنول ها هستند و ممکن است با تحت تأثیر قرار دادن روند عملکرد یک دارو مضرات آن را افزایش دهد.
بار دیگر تکرار میکنم که شما در هر وضعیتی که باشید، شرایط جسمی و نیاز شما هر چه که باشد، بهتر است که تأثیر مکملهای خوراکی را دست کم نگیرید.
مکملهای خوراکی، مؤثر در پیشگیری از سرطان یا خطرناک؟
بیشترین تمایل به مصرف مکمل های خوراکی به دلیل تأثیر احتمالی آنها در پیشگیری از ابتلا به سرطان است. عملکرد این مکمل ها بسیار پیچیده است و در صورت اشتباه میتواند بسیار خطرناک باشد.
برخلاف اعتقاد بیشتر مردم، این مکمل ها تأثیر چندانی در کاهش خطرپذیری ابتلا به سرطان ندارند و مهمتر این که بررسی ها در مورد بعضی از آنها نشان داده که حتی میتوانند سبب بروز برخی از انواع سرطان همانند سرطان ریه شوند. برای بررسی این موارد ابتدا به خطرناکترین نوع این مکمل ها یعنی، “بتا – کاروتن” میپردازیم.
در دست کم یک سوم پژوهشهای متعددی که در این باره صورت گرفته، اثبات شده که بتا – کاروتن به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان ریه را در افراد سیگاری و افرادی که سیگاری بوده اند ولی آن را ترک کرده اند، افزایش میدهد. همچنین تحقیقی با عنوان “پژوهشی درمورد بتا – کاروتن و تأثیر رتینول”
موسوم به (CARET) در سالهای ۱۹۹۰ میلادی در آمریکا صورت گرفت. نتیجه این بررسی نشان داد که مصرف روزانه ۳۰ میلیگرم مکمل بتا – کاروتن تنها در افراد سیگاری و یا سیگاری هایی که در طول این مطالعه از کشیدن سیگار دست کشیده بودند تا ۲۸ درصد ابتلا به سرطان ریه را افزایش میدهد. این تأثیرات در افرادی که با پنبه نسوز در تماس هستند و یا افرادی که زیاد سیگار میکشند، بیشتر است.
نکته:
پژوهش CARET
بتا – کاروتن و تأثیر رتینول
این پژوهش کلینیکی در آمریکا در آغاز سالهای ۱۹۹۰ میلادی و بر روی ۱۸ هزار نفری که به دلیل استعمال طولانی مدت دخانیات خطرپذیری بالایی در برابر ابتلا به سرطان داشتند، صورت گرفت. بررسی تأثیر مصرف روزانه مکمل بتا – کاروتن در ظهور سرطان ریه، دیگر سرطان ها و بیماریهای قلبی و عروقی از اهداف این پژوهش بود. این پژوهش به دلیل آمار بالای ابتلا افراد شرکت کننده در تحقیق متوقف گردید.
***
۴ پژوهش دیگر نیز از جمله مطالعه موسوم به ATBC در مورد تأثیر مصرف روزانه مکمل بتا – کاروتن در ظهور سرطان ریه صورت گرفت که آن هم نتیجه مشابهی داشت: این مکمل برای سلامت انسان و بویژه برای افرادی که سیگار میکشند و یا به طرق دیگری همچون کار با ازبست و یا فعالیت در محیطها آلوده به دود مواد سوختی در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند، بسیار خطرناک است.
نکته:
پژوهش ATBC
آلفا – توکوفرول و بتا – کاروتن در مطالعات پیشگیری از سرطان
این پژوهش در فنلاند و در فاصله سالهای ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۳ میلادی و بر روی ۳۰ هزار فرد سیگاری صورت گرفت. هدف آن بررسی فرضیه تأثیر مثبت ویتامین ای و بتا – کاروتن در پیشگیری از ابتلا به سرطان ریه بود. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان ابتلا به سرطان ریه در افرادی که به آنها مکمل بتا – کاروتن داده شده، افزایش یافت.
***
این مسئله پیش از هر چیز توصیه من در مورد استفاده محتاطانه از مکملهای خوراکی را توجیه میکند. مشاهده کردید که چگونه در موارد مطرح شده، استفاده از مکمل بتا – کاروتن میتواند در افرادی با خطرپذیری بالا در مقابل ابتلا به سرطان ریه، خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش دهد.
در مطالعات دیگری به نام SUVIMAX که به شیوه کوهورت و در فرانسه صورت گرفت، ۱۳ هزار و ۱۷ بزرگسال زن و مرد به ۲ گروه تقسیم شدند. یک گروه هر روز کپسول های حاوی ویتامین سی و ای، بتا – کاروتن، سلنیوم و زینک مصرف کردند و در اختیار گروه دیگر دارون ما قرار داده شد. بیش از ۷ سال بعد، در مجموع مشاهده شد که ابتلا به سرطان در مردان (و نه در میان زنان) کاهش یافته است. از سوی دیگر مشخص شد، مردانی که از همان ابتدای آزمایش آنتیژن اختصاصی پروستات (PSA) در خونشان بالا بوده است بیشتر از افراد معمولی به این سرطان مبتلا شدند. بعلاوه همانند پژوهشهایی که بیشتر به آنها اشاره شد، افرادی با خطر بالای ابتلا به سرطان ریه نیز بیش از گروهی که از دارونما استفاده کرده بودند به این سرطان دچار شدند. همچنین زنانی که از این مکملها استفاده کرده بودند، بیش از سایرین به سرطان پوست مبتلا شدند.
نکته:
پژوهش SUVIMAX
مکمل های ویتامین و مواد معدنی آنتی اکسیدان
این پژوهش بر روی بیش از ۱۳ هزار داوطلب، از سال ۱۹۹۴-۱۹۹۵ میلادی آغاز شد و حدود ۸ سال ادامه یافت. هدف آن نیز بررسی تأثیر مکمل های حاوی ویتامین و مواد معدنی آنتی اکسیدان بر بروز بیماری های قلبی و عروقی، سرطان ها و میزان مرگ و میر ناشی از آنها عنوان شده بود.
***
مکمل خوراکی دیگری نیز وجود دارد که تحقیقات صورت گرفته در مورد افزایش ابتلا به سرطان در مورد آن نیز نتیجه ای مشابه بتا – کاروتن را نشان داد و آن چیزی نبود جز “ریتنول”. البته این امر وقتی بدانیم که رتینول از مشتقات ویتامین آ است، چندان شگفت آور هم نیست. پس بخاطر داشته باشید که نباید از این مکمل خوراکی استفاده کنید!
ویتامین ای و آهن
ویتامین دیگری که همه آن را عامل واقعی در تأخیر بروز سرطان معرفی میکنند، ویتامین ای یا آلفا – توکوفرول نام دارد.
اخیراً، مؤسسه ملی سرطان در آمریکا، مجبور شد تحقیقات گسترده ای را که از سال ۲۰۰۱ میلادی و بر روی ۳۵ هزار بزرگسال آغاز شده بود، متوقف کند. این پژوهش موسوم به SELECT، بر روی چهار گروه که حدوداً ۸ هزار نفری صورت گرفت تا تأثیر ویتامین ای و سلنیوم در پیشگیری از ابتلا به سرطان مورد بررسی قرار گیرد. در جریان این این مطالعات، به گروه اول سلنیوم به همراه ویتامین ای داده شد، به گروه دوم تنها ویتامین ای، به گروه سوم تنها سلنیوم و به گروه چهارم دارونما. محققان به دلیل میزان بالای بروز سرطان پروستات در افرادی که تنها مکمل ویتامین ای را مصرف کرده بودند، مجبور شدند این تحقیق را متوقف کنند.
به عقیده من حداقل مردان باید از استفاده از مکمل های ویتامین ای، خودداری کنند.
امروز، مطالعات متعدد ثابت میکند که عنصر آهن نیز میتواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را در زنان و مردان افزایش دهد؛ البته برخی از تحقیقات میزان افزایش ابتلا به این بیماری را تحت تآثیر آهن، تا ۳ برابر نشان میدهد. لازم به ذکر است، زنانی که به طور معمول از مشکل فقر آهن رنج میبرند، باید برای جلوگیری از مشکلات جدی این کمبود را به وسیله مکملها برطرف کنند.
مکمل های خوراکی مفید
اکنون به بررسی آن دسته از مکمل های غذایی میرسیم که به نظر میرسد، خوشبختانه تأثیر مثبتی در پیشگیری از ابتلا به سرطان دارند. این بحث را با سلنیوم آغاز میکنیم که محققان در مورد نقش آن در محافظت از بدن در برابر ابتلا به سرطان پروستات، مطمئن هستند. نتایج ۲ پژوهشی که اخیراً در این باره صورت گرفته است، مطلب بالا را تأیید میکند. همچنین شاخص هایی برای اثبات این امر وجود دارد و نشان می دهد که مصرف سلنیوم به شیوه استفاده از مکمل های خوراکی حاوی آن، میتواند خطر ابتلا به سرطان روده و ریه را کاهش دهد. از آنجا که این مکمل ها در مقدارهای معمولی فاقد ترکیبات سمی و مضر هستند برای افراد بالای ۵۰ سال توصیه می شود.
درمورد کلسیم هم باید گفت، امروز مطالعات متعددی که به بررسی این عنصر در سلامت انسان پرداخته اند ثابت میکند، مصرف مکمل های خوراکی کلسیم خطر ابتلا به سرطان قسمت های تحتانی روده بزرگ را ۲۰ تا ۲۵ درصد کاهش میدهد. این نتیجه از پژوهش هایی به دست آمده است که در طول ۶ تا ۱۶ سال، وضعیت سلامتی ۵۳۴ هزار نفر را مورد بررسی قرار دادهاند. به این ترتیب و مطابق با گزارش صندوق جهانی مطالعات سرطان، استفاده از این مکمل توصیه میشود. بعلاوه در سه پژوهشی که اخیراً صورت گرفته، ثابت شده که کلسیم علاوه بر کاهش خطر ابتلا به سرطان قسمت های تحتانی روده بزرگ، قادر است ۲۰ تا ۵۰ درصد از خطر ابتلا به “پلیپ روده” بکاهد و اهمیت این مسئله در آن است که ما میدانیم با گذشت زمان این عارضه ممکن است به سرطان تبدیل شود. به این ترتیب اگر کلونوسکوپی روده شما وجود پلیپ روده را تأیید کرد، پس از مشورت با پزشک خوردن مکمل های کلسیم را آغاز کنید.
ویتامین دی
توضیح برخی از مسائل همانند این که ۵۰ درصد از مردم فرانسه کمبود ویتامین دی دارند، کمی پیچیده است. چرا که سطح سلامت عمومی در فرانسه از کیفیت قابل قبولی برخوردار است و تابش خورشید نیز که در اثر آن ویتامین دی در پوست ساخته میشود، به میزان کافی وجود دارد. همچنین مواد خوراکی حاوی ویتامین دی همچون لبنیات، ساردین، تخم مرغ، روغن ماهی و گوشت بطور معمول در رژیم غذایی فرانسویان وجود دارد.
در هر حال، ۱۲ پژوهش در مورد مکمل های ویتامین دی و تأثیر آن بر سرطان و بویژه سرطان روده، صورت گرفته است. ۶ مورد از این تحقیقات نشان میدهد که کاهش خطر ابتلا به سرطان با استفاده از این مکملها چنان اندک است که میتوان آن را در نظر نگرفت. در نتیجه گیری ۲ پژوهش دیگر، این مکملها بی اثر ارزیابی می شوند و ۴ تحقیق صورت گرفته در این باره، این ویتامین را سبب افزایش اندک خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ میداند که به زعم عدهای میتوان آن را در نظر نگرفت.
آنچه از کنار هم قرار دادن این مطالعات به دست می آید، از این قرار است که مکمل های خوراکی ویتامین دی هیچ تأثیری در افزایش و یا کاهش خطر ابتلا به سرطان ندارند و در این مورد بی اثر هستند.
شاید استفاده از مکمل های خوراکی ویتامین دی تأثیری در پیشگیری از سرطان نداشته باشد، اما تحقیقات متعددی که در مبحث مربوط به لبنیات از آن سخن گفتیم، نشان می دادند که مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین دی، نقشی هرچند اندک در پیشگیری از سرطان قسمتهای تحتانی روده بزرگ دارند. همانطور که پیش از این نیز گفتیم و با توجه به دانسته هایمان در مورد تأثیر استفاده از لبنیات در افزایش ۳۰ درصدی سرطان پروستات، استفاده فراوان از محصولات لبنی را تنها به زنان و کودکان توصیه میکنیم.
مواد مغذی ضد سرطان
در کنار مکمل های خوراکی، مواد درگیری نیز وجود دارند که بسیاری آنها را در پیشگیری از ابتلا به سرطان، مفید میدانند و از این جهت شناخت آنها جال توجه خواهد بود.
جدول شماره (۳)
منابع، شیوه عملکرد، سرطانی که بر آن مؤثر واقع میشوند و ترکیبات طبیعی حاوی آنها
ماده اصلی | منبع طبیعی | نوع فعالیت در بدن | سرطانی که بر آن مؤثر واقع میشوند |
چای سبز (پلیفنول، EGCG) | چای سبز (کاملیا سیننس) | آنتیاکسیدان ضد جهش ژنتیکی ضد تکثیر سلولی ضد التهاب ممانعت از افزایش رگهای خونی تومور تغییر واکنش سیستم دفاعی بدن | پوست، ریه، حفره دهان، سر و گردن، مری، معده، کبد، پانکراس، روده باریک، روده بزرگ، مثانه، پروستات، غدد پستان |
زرد چوبه | کورکومالونگا | آنتیاکسیدان ضد تکثیر سلولی ضد التهاب ممانعت از افزایش رگهای خونی تومور تغییر واکنش سیستم دفاعی بدن | پوست، ریه، حفره دهان، سر و گردن، مری، معده، کبد، پانکراس،روده باریک، روده بزرگ، مثانه، پروستات، غدد پستان، غدد لنفاوی و دهانه رحم |
لوتئولین | آرتیشو، بروکلی کرفس، کلم اسفناج، گل کلم فلفل دلمه سبز نعنا | ضد التهاب ضد آلرژی ضد تکثیر سلولی آنتیاکسیدان
| تخمدان، معده، کبد، روده بزرگ، سینه، دهان، پروستات، نازوفارنکس، دهانه رحم، خون، پوست و پانکراس |
رسوراترول | انگور (مخصوصاً پوست آن)، بادام زمینی، کاج | آنتیاکسیدان ضد تکثیر سلولی ممانعت از افزایش رگهای خونی تومور ضد التهاب | تخمدان، سینه، پروستات، کبد، رحم،خون، ریه، معده |
جنیستئین | سویا و مشتقات آن، شبدر، پسته | آنتیاکسیدان ضد تکثیر سلولی ممانعت از افزایش رگهای خونی تومور ضد التهاب | پروستات، سینه، پوست، روده بزرگ، معده، کبد، تخمدان، پانکراس، مری، سر و گردن |
انار | انار، آب انار، هسته انار، روغن هسته انار | آنتیاکسیدان ضد تکثیر سلولی ممانعت از افزایش رگهای خونی تومور ضد التهاب ضد التهاب | پروستات، سینه، پوست، ریه، روده بزرگ، دهان، خون |
لیکوپن | گوجهفرنگی گواوا هندوانه پاپایا زردآلو، گریپ فورت قرمز محصولات تهیه شده با پایه گوجهفرنگی گیاه نسترن | آنتیاکسیدان ضد تکثیر سلولی ضد التهاب ممانعت از افزایش رگهای خونی تومور تغییر واکنش سیستم دفاعی بدن | پروستات، ریه، سینه، معده، کبد، پانکراس، قسمتهای تحتانی روده بزرگ، سر و گردن، پوست |
اسید الاژیک | آب انار و روغن دانه انار انواع مغزها پیچ امینالدوله توتفرنگی وسایر توتها پوست درخت آرجون | آنتیاکسیدان ضد تکثیر سلولی ضد التهاب | نوروبلستوم، پوست، پانکراس، سینه، پروستات، روده بزرگ، روده باریک، مری، مثانه، دهان،خون،کبد |
لوپئول | انبه، زیتون، انجیر، توت فرنگی، انگور قرمز | آنتیاکسیدان ضد جهش ژنتیکی ضد تکثیر سلولی ضد التهاب | پوست، ریه، خون، پانکراس، پروستات، روده بزرگ، کبد، سر و گردن |
اسید بتولینیک | به وفور در سبزیجات، غان، سدر، خرمالو، دیوسپیروس | ضد التهاب عامل مرگ سلول سرطانی تغییر واکنش سیستم دفاعی بدن | پوست، تخمدان، روده بزرگ، مغز، کارسینوم سلولی، کلیه، رحم، پروستات، خون، ریه، سینه، سر و گردن |
جینکولید ب | جینکوبیلوبا | آنتیاکسیدان ممانعت از افزایش رگهای خونی تومور | تخمدان، سینه، مغز |
لازم به ذکر است که همه تحقیقاتی که این جدول بر پایه آن نگاشته شده است در پایگاه اطلاع رسانی “ad hoc” وابسته به مؤسسه ملی مطالعات سرطان آمریکا به آدرس زیر موجود و قابل دسترسی است:
زردچوبه
از مهمترین مواد ضد سرطانی که در این جدول به آن اشاره شد، زردچوبه است. این ماده از ریشه گیاه “کور کوما لونگا” بهدست میآید و بعنوان ادویه مورد مصرف قرار میگیرد. پیش از این و در دوره باستان از خواص درمانی این گیاه در پزشکی استفاده میشد. اخیراً نیز محققان توانسته اند خاصیت این ماده را در از میان بردن آثار سرطانزای مواد دیگر و تبدیل آنها به مواد بیضرر، نشان دهند. زردچوبه همچنین میتواند تکثیر انواع متعددی از سلولهای سرطانی را متوقف کند وسلول سرطانی را به سمت آپوپتوز و یا مرگ برنامه ریزی شده سلول هدایت کند. این تأثیرات زمانی که با سایر مواد ضد سرطانی دیگر نظیر جنیستئین، چای سبز و یا پیپرین فلفل همراه شود، مؤثرتر واقع میشود. زرد چوبه همچنین میتواند تأثیر بسیاری در از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی را افزایش دهد. بعلاوه، تحقیقات نشان میدهد که مکمل زردچوبه و کرستین پس از ۶ ماه میتواند به میزان قابل توجهی از خطر عود کردن پلیپ روده بکاهد. همچنین میتوان از زردچوبه بصورت پماد برای بهبود ضایعات جلدی استفاده کرد. در مجموع، زردچوبه ماده مغذی بسیار مفیدی در پیشگیری از ابتلا به برخی از انواع سرطان محسوب میشود.
جنیستئین
جنیستئین یک استروژن گیاهی است که به وفور در سویا و جوانه آن یافت میشود. دلایل متعددی وجود دارد که نشان میدهد استفاده از جنیستئین خطر ابتلا به سرطانهای پروستات، سینه و اندومتر (دیواره رحم) را کاهش میدهد. جنیستئین همچنین میتواند تأثیر درمانهایی چون رادیوتراپی و شیمی درمانی را افزایش دهد. این ماده نیز همانند زردچوبه میتواند از تقسیم سلولهای سرطانی جلوگیری بعمل آورده و سبب مرگ آنها شود.
همچنین، دست کم ۲ پژوهش موجود است که تأثیر جنیستئین را در کاهش سرعت انتشار سرطان پروستات و به تأخیر انداختن زمان عود کردن آن اثبات میکند.
لیسیوم بارباروم
مواد خوراکی متنوعی وجود دارد که تأثیر مثبت آنها در پیشگیری از ابتلا به سرطان شناخته شده است. از میان این مواد میتوان به پلی ساکارید لیسیوم بارباروم که در توت “گوجی” وجود دارد، اشاره کرد. این ماده با فعال کردن “ژنهای نگهبان سلول” میتوانند سبب مرگ سلولهای سرطانی شوند. این ماده همچنین توانایی مهار روند تکثیر سلولهای سرطانی پروستات، روده، معده، سینه و کبد را داراست. اما هنوز نمیتوان در مورد اثر آن در پیشگیری از بروز سرطان، اظهار نظر کرد.
تحقیقاتی که سالها پیش و توسط پزشکان قبل از ما صورت گرفته همگی بر این نکته که موادی چون اسید الاژیک، لوپئول، بتولینیک اسید، لوتئولین و یا موادی مانند رسوراترول، لیکوپن، پلیفنول موجود در چای سبز و یا آنتوسیانین توتهای قرمز که پیشتر در این مباحث از آنها نام برده شد، همه و همه میتوانند در جلوگیری از ابتلا به سرطان مفید باشند، تأکید میکنند. از آنجا که همه این تحقیقات آزمایشگاهی بوده و پی بردن به این که چه میزان استفاده از این مواد برای بدن بیضرر است، نیازمند تحقیقات جدی است بر آن شدم تا در این مباحث جانب احتیاط را رعایت کرده و از مقدار مصرف این مواد در رژیم غذایی سخنی به میان نیاورم.